Vakantietijd.

De een gebruikt de vakantie voor verre reizen, een ander gebruikt de rustige periode om achterstanden weg te werken op het werk. Ik gebruik de vakantie als een moment voor reflectie. Deze maand is het twee jaar geleden dat J.Konings Projectmanagement is opgericht. Dat is een mooi moment om terug te kijken op de voorbije jaren.

2012

We stappen in een tijdmachine en gaan terug naar de zomer van 2012. Die zomer had wel wat weg van de huidige zomer. Over het algemeen een prima weertje en Nederland vermaakt zich aan het strand. Toch is het ook het jaar waarop de crisis op zijn hoogtepunt, of eigenlijk dieptepunt, is. De Europese regeringsleiders doen er alles aan om de euro te redden. Griekenland bezwijkt bijna onder maatregelen van de Europese trojka en wankelt op de rand van de afgrond. Spanje heeft grote moeite om de overeind te blijven. Als het land omvalt kan het Griekse recept geen soelaas bieden, daarvoor is het land te groot.

De crisis speelt zich niet alleen af op Europees niveau. Ook in Nederland slaat de crisis hard toe. Dagelijks komen bedrijven in het nieuws die hard moeten reorganiseren of het helemaal niet meer redden. In de bouw vallen harde klappen. Medio 2012 meldt 53% van de bouwbedrijven stagnatie vanwege te weinig orders. In de woningbouwsector is dat zelfs 60%. Het is dan ook geen wonder dat 40% van B&U-bedrijven verwacht te gaan krimpen in personeelsopvang.

En toch zijn er op dat moment al lichtpunten aan de horizon voor hen die het willen zien. Minister Jan Kees de Jager heeft grote zorgen over de euro, maar zijn zorgen groeien in ieder geval niet meer. De beurs , altijd een aardige indicator hoe de beleggers tegen de toekomst aan kijken, houdt aardig stand, ondanks de onzekerheid over de euro. Er wordt zelf een heuse zomerrally verwacht. Betekent dit dat de trend wordt gekeerd? Hebben we het dieptepunt bereikt en is dit de start van herstel?

2014

We reizen met onze tijdmachine weer terug naar 2014. Hoe is het met de euro afgelopen? Griekenland leeft nog en werkt hard aan herstel. De steun uit Europa wordt afgebouwd en het land kan zelf weer de kapitaalmarkt op. Spanje heeft een klein steunpakket gekregen uit Europa maar is dat al weer aan het afbetalen. Andere Zuid-Europese landen als Portugal en Italië hebben kritische tijden gekend maar zijn nu in rustiger vaarwater gekomen.

Ook in Nederland is het herstel zichtbaar. De Nederlandse regering heeft in Europa even onder verstevigd toezicht gestaan vanwege een oplopend begrotingstekort, maar dat is alweer bijna vergeten. Het aantal werkelozen bereikte eind 2013 nog een piek, maar daalt sindsdien gestaag.

De conjunctuurmeting van het EIB laat vooral stijgende lijnen zien. Sinds begin 2013 is er een stijgende lijn te zien in de grootte van de orderportefeuilles van de bouwbedrijven. Het percentage bouwbedrijven met stagnatie vanwege te weinig orders is gedaald tot 35%. Vooral in de woningbouw is de stagnatie flink gedaald, al heeft nog steeds 40% van de woningbouwbedrijven te maken met te weinig orders.
Als je 2014 vergelijkt met 2012 is er een duidelijke opgaande lijn te zien. Maar zet deze ook voort?

2016

We zetten de teller van de tijdmachine op 2016 voor een kijkje in de toekomst. De woningmarkt heeft sinds 2008 behoorlijk op slot gezeten, maar de woonwensen van mensen zijn wel veranderd. Gezinnen zijn groter of kleiner geworden, veel mensen zijn van werk veranderd en een grote groep starters staat te popelen om de woningmarkt te betreden. Als de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt zich hebben doorgezet, dan is de werkeloosheid in 2016 verder gezakt en durven deze mensen het weer aan om een huis te kopen. Als ook het economisch herstel door heeft gezet, dan zullen ook de banken weer meer hypotheken kunnen verstrekken. Voor de bouwsector betekent dit dat er een enorme inhaalslag moet worden gemaakt. De behoefte die vanaf 2008 voor een groot deel is uitgesteld, zal nu alsnog worden ingevuld.

Wat betekent dit voor gemeenten? In 2008 waren veel gemeenten samen met projectontwikkelaars nog druk bezig met het realiseren van grote bouwplannen. Jarenlang waren deze plannen een grote bron van inkomsten voor gemeenten. Maar toen de crisis zich aandiende verdwenen deze plannen steeds vaker voor onbepaalde tijd in de koelkast. Nu het tij weer gekeerd is zullen ze er weer uit worden gehaald, maar zijn ze nog niet over hun houdbaarheidsdatum heen? Voor de laatste keer stappen we weer in de tijdmachine, om terug te keren naar het heden.

2014

De woningmarkt is behoorlijk veranderd. Grote projectontwikkelaars hebben zich behoorlijk teruggetrokken. Particulieren opdrachtgevers zijn in de vrije ruimte gesprongen en hebben een grote rol gekregen. De overheid stelt zich nu vaker op als facilitator dan als initiatiefnemer. De bestaande plannen moeten daarom kritisch worden beoordeeld of deze nog wel passen bij de nieuwe tijd. Vaak zal een behoorlijke herziening nodig zijn en dit soort processen kosten veel tijd, je bent zo twee jaar verder.

Het goede nieuws is dat je dus precies genoeg tijd hebt om in 2016 prachtige woningen te kunnen aanbieden die op dat moment nodig zijn! Nu is de tijd aangebroken om de crisis van je af te schudden en weer naar de toekomst te kijken. Onderzoek je woningbehoefte, maak plannen en zorg dat je over een paar jaar vooraan staat als grote groepen kopers zich weer melden op de woningmarkt!

Aan de slag, er is geen tijd te verliezen. Nou ja… eerst even vakantie vieren om straks met een opgeruimde geest de belangrijke taak op te pakken.

Wil je graag dat ik vrijblijvend eens met je meekijk hoe toekomstbestendig jouw plan nog is? Laat dan hieronder je gegevens achter. Na mijn vakantie neem ik direct contact met je op.

Ik wens je een fijne vakantie toe.

Fout: Contact formulier niet gevonden.

Vorige week is het Nationaal Techniekpact 2020 ondertekend. Daar kun je heel sceptisch over zijn. Het is al vaker geprobeerd omjongeren te stimuleren in de techniek te gaan. Vaak met tegenvallende resultaten. Maar ik zie dit bericht als een voorteken van een ommekeer in het denken.

Ik ben blij met dit initiatief. Kennelijk geloven bedrijven en overheid dat de werkgelegenheid en de economie in de nabije toekomst weer gaan groeien. En dat niet alleen, er is bovendien een visie hoe we die groei gaan realiseren. Met vier concrete ambities en 22 acties is in het Techniekpact de weg beschreven naar een betere toekomst.

Peter Thiel, ondernemer en investeerder, heeft een interessante visie op hoe je naar de toekomst kunt kijken. Hij maakt een onderscheid tussen optimistisch en pessimischtisch. Vanaf begin jaren tachtig tot 2007 was de dominante opvatting in onze maatschappij optimistisch: men gelooft dat het in de toekomst beter wordt dan nu. Ook in de jaren 50 en 60 overheerste dit gevoel.

Daarnaast maakt hij onderscheid tussen of men een beeld heeft hoe deze toekomst eruit gaat zien. Is de toekomst “determinate”, dan heeft men daar een beeld bij. Is de toekomst “indeterminate”, dan is het hoe niet duidelijk. Vooral dat laatste onderscheid is interessant.

Om te investeren moet je visie hebben. Je moet een beeld hebben van hoe de toekomst eruit ziet. Hoe weet je anders waar je in moet investeren? Daar heeft het de afgelopen jaren behoorlijk aan ontbroken. Dat geldt niet sinds de crisis, de jaren er voorafgaand ook. Zowel overheid als investeerders hebben gebrek aan focus gehad. In de goede jaren was dat ook niet nodig. Difersificatie was het toverwoord. Zolang je overal in investeert komt het gemiddeld goed uit en lijkt je gelijk bevestigd. In de slechte jaren wordt er gesneden in de activiteiten die verliesleidend zijn geweest in de voorbije periode. Hoe je moet voorsorteren op de komende opgaande conjunctuurgolf weten maar weinigen.

Daarom is het techniekpact zo veelbelovend. Overheid en bedrijfsleven hebben gezamelijke visie hoe we gaan zorgen voor een betere toekomst. De techniek gaat de maatschappij verder brengen. Juist de techniek is een sector waarvoor je moet geloven in een betere toekomst. Wegen leg je niet aan omdat er nu files zijn, maar omdat je gelooft dat die wegcapaciteit voor de komende tientallen jaren nodig is. Huizen bouw je niet alleen om nu mensen te huisvesten, maar omdat er de komende honderd jaar mensen zijn die in dat huis willen wonen. Dat is optimisme: geloof dat het de toekomst beter wordt. En dat is visie: een keuze om te investeren.