Alleen inspiratie of ook resultaten?

Op 22 maart was het alweer een jaar geleden dat de G1000 in Amersfoort heeft plaatsgevonden. Bijna 1000 inwoners van Amersfoort hebben zelf projecten bedacht en in de steigers gezet om Amersfoort mooier en beter te maken. Democratische besluitvorming, maar dan anders. Ik had het voorrecht om al in een vroeg stadium de G1000 mee te organiseren en om de G1000 van begin tot eind mee te maken.
Op de dag zelf was “inspirerend” de meest gehoorde reactie. Ik had gehoopt om ook het woord “resultaat” te horen van deelnemers, maar dat bleef achter naar mijn gevoel. Ik was daarom erg benieuwd wat de inspirerende G1000 aan resultaten zou opleveren voor Amersfoort.

Nu, een jaar later maak ik voor mijzelf de balans op. Was het ‘slechts’ een inspirerende dag, of zijn er blijvende resultaten geboekt, die Amersfoort tot een mooiere en fijnere stad maken?

De grootste successen van de G1000 Amersfoort

1) Buurtweter

Veel inwoners van Amersfoort zien het nabuurschap als een groot goed. Breng je zieke buurvrouw een pannetje soep of help de buurman met zijn verbouwing. Onder de noemer “Buurtweter” is een themagroep aan de slag gegaan om het nabuurschap te stimuleren. Hun ontdekking was dat dit al zeer veel in Amersfoort aanwezig is, maar dat het weinig zichtbaar is en ook weinig waardering krijgt. Om bijzondere gewone Amersfoorters in het zonnetje te zetten heeft de themagroep een prijs ingesteld, een Buurtweter-tegel. Deze is inmiddels al verschillende keren uitgereikt, om waardering uit te spreken voor dit specifieke nabuurschap en om andere Amersfoorters te inspireren.

2) Keigroen samendoen

Een groener en energievriendelijker Amersfoort met een duurzame lokale economie en geen restafval. Dat is de ambitieuze doelstelling van de themagroep “Keigroen Samendoen”. De themagroep heeft in het afgelopen jaar samengewerkt met verschillende andere burgerinitiatieven met vergelijkbare doelstellingen. Dit heeft er toe geleid dat inwoners en raadsleden van Amersfoort nu gezamenlijk een groenvisie voor Amersfoort aan het opstellen zijn. Een unieke samenwerking!

3) Samen zorgen

Hoe gaan we voor elkaar zorgen als de overheid dat niet meer doet? Met de forse bezuinigingen maken veel mensen zich zorgen over de zorg. De themagroep Samen Zorgen zoekt naar nieuwe vormen van samenleven en zorg hebben voor elkaar. Ze organiseert hiervoor workshops.

4) Duurzaam Inbreiden

Leegstaande panden in de stad moeten worden benut. De themagroep Duurzaam Inbreiden benoemt de bijzondere, of juist ergerniswekkende locaties waar iets mee moet gebeuren. Ze halen ook ideeën en inspiratie op bij locaties waar een succesvolle transformatie heeft plaatsgevonden.

5) WijkG1000

Een G1000 op stadsniveau is mooi, een G1000 op wijkniveau maakt de thema’s nog lokaler en tastbaarder. Dit was het uitgangspunt voor de themagroep WijkG1000. De eerste wijkG1000 (met 100 deelnemers) heeft inmiddels plaatsgevonden in de Amersfoortse wijk Kruiskamp. Na het succes hiervan zijn in enkele andere wijken ook initiatieven opgestart.

De G1000 Amersfoort heeft veel los gemaakt bij deelnemers, waarnemers en andere betrokken burgers. Zij hebben zich verenigd in de online community G1000.nu. In deze community zijn de kernwaarden van de G1000 vastgelegd en wordt kennis en ervaring gedeeld. Vanuit de community wordt ondersteuning geboden aan nieuwe G1000-initiatieven. Amsterdam, Groningen, Maastricht, Uden, Apeldoorn, Den Haag. De lijst wordt steeds langer.

De G1000 Amersfoort is een groot succes als je kijkt naar de resultaten. Betrokken inwoners van Amersfoort steken zelf de handen uit de mouwen om stad mooier te maken. Ik ben er trots op dat ik, als betrokken burger en als professional, met mijn kennis en ervaring een steentje kan bijdragen aan een mooiere toekomst voor deze plaatsen.

Op zaterdag 22 maart, drie dagen na de gemeenteraadsverkiezingen heeft de eerste G1000 van Amersfoort plaatsgevonden. Ruim 800 deelnemers kwamen bij elkaar in de Ruituigenloods om samen te bedenken hoe we als burgers zelf Amersfoort mooier en beter kunnen maken. Deze nieuwe vorm van democratie is geïnspireerd op een G1000 die eerder in België heeft plaatsgevonden.

Wat is er zo nieuw aan deze vorm van democratie

1. Burgers organiseren de G1000 zelf. De overheid doet wel mee, maar slechts voor zo’n 10%. Zowel in deelnemersaantal als voor de financiering. De rest van de deelnemers en financiering komt van burgers en bedrijven.
2. In de traditionele democratie worden veel debatten gevoerd waarin de verschillen tussen partijen dik worden aangezet. Elektoraal is dat verstandig, maar het draagt niet bij aan het samen komen tot oplossing. Overal in de maatschappij is het normaal om compromissen te sluiten, maar in de politiek geldt dat als gezichtsverlies en draaikonterij. Bij de G1000 draait het om de dialoog. Luisteren naar elkaar en de overeenkomsten vinden.
3. Deelnemers aan de G1000 zijn niet gekozen maar geloot. David Van Reybrouck heeft een interessant boek geschreven waarom verkiezingen niet werken en waarom loting zorgt voor een betere afspiegeling van de maatschappij. De G1000 is hierop gebaseerd.

Hoe is de dag verlopen

Zo’n 350 ingelote burgers, 40 ambtenaren, 40 politici, 40 kunstenaars en 45 werkgevers hebben zich uiteindelijk gemeld in de Rijtuigenloods. Het programma begon met het gezamenlijk bepalen van de thema’s. In een café-setting werd aan kleine tafels gesproken door Amersfoorters gesproken over wat voor hen belangrijk is. Met een speciale G1000-app werden de thema’s doorgestuurd en verschenen in een Wordle op het scherm.

De zaal is verdeeld in zes blokken en elk blok is gekoppeld een van deze thema’s. In deze blokken vinden de stadsgesprekken plaats aan tafels van 10 personen. En dat betekent dat de zaal verbouwd moet worden! Met een goede instructie hebben de deelnemers zelf alle 600 tafels zelf op de juiste plek gezet.

Aan de tafels voor de stadsgesprekken zitten steeds 6 gelote burgers, een werkgever, een kunstenaar, iemand van de overheid en een tafelsecretaris. De tafels secretaris houdt op een laptop bij wat er besproken wordt. In ongeveer drie uur tijd wordt aan die tafel een initiatief bedacht dat binnen het thema past. Dit initiatief wordt gepresenteerd in een prezi op een scherm.

De laatse ronde is de burgerraad. Alle tafels en stoel gaan aan de kant en de presentaties taan centraal. Alle gelote burgers bekijken de presentaties en mogen kiezen welke 10 van de 60 initiatieven het meest kansrijk of belangrijk zijn om te realiseren. En dat betekent stemmen! Stemmen met de G1000-app werkte helaas niet. Het aantal smartphones onder de burgers was te laag. Dus dat werd ouderwets stickertjes plakken.

De laatste stap is het vormen van werkgroepen. Alle deelnemers worden uitgenodigd om verder te gaan met een initiatief waar ze enthousiast over zijn. Na een dag hard werken zeggen meer dan 200 deelnemers uiteindelijk dat zo ook na de G1000 er verder aan gaan werken.

Wat kunnen andere burgerinitiatieven leren van de G1000

1. Informeer potentiele deelnemers vooraf. Voor iedereen was de G1000 nieuw. Je moet dus continu je verhaal vertellen over je intenties en je aanpak. Alleen dan beseffen mensen wat de G1000 hen kan bieden en wat ze zelf aan de G1000 kunnen bieden. Voor de G1000 zijn informatieavonden georganiseerd, wekelijks stond het evenement in de krant en er was een grote online-campagne. Alle (800!) deelnemers zijn vooraf nog eens gebeld om te vragen of alles duidelijk is. Dit heeft ervoor gezorgd dat de opkomst hoog is en dat alle deelnemers erg gemotiveerd waren.
2. Zorg dat deelnemers zich welkom voelen. Zorg voor een strakke organisatie en een zeer verzorgde uitstraling. Bij aankomst zagen deelnemers al van verre de vlag uithangen: “hier moet u zijn”. Verkeersregelaars en parkeerwachten wezen mensen de weg op het laatste stuk. De rode loper lag uit en iedereen werd persoonlijk welkom geheten. De inschrijving en garderobe waren perfect georganiseerd. En dat is alleen de binnenkomst nog maar. Iedereen kwam met een glimlach binnen, ik heb het zelf gezien!
3. Organiseer direct de vervolgactie. De initiatieven zijn bedacht, gepresenteerd en daarna is er door de burgers op gestemd. Met de top 10 van initiatieven wordt verder gewerkt. Alle deelnemers konden zich direct aanmelden om in een werkgroep met een initiatief verder te gaan. Op de achterkant van de badge staan de contactgegevens (mail en telefoon) dus die kun je direct afgeven. Er is al een datum geprikt en een vergaderlocatie gereserveerd in een hotel. Drempels voor het vervolg zijn dus zo laag mogelijk. Meer dan 200 mensen staan te popelen om de ideeen waar te gaan maken.

 

Wil je gebruiken van mijn ervaring met de G1000 voor jouw burgerinitiatief? Neem dan contact met me op.

Het huidige politieke stelsel loopt op zijn einde. De partijpolitiek verzuipt in zijn eigen dynamiek en de beruchte kloof tussen politiek en samenleving wordt eerder groter dan kleiner. Juist de gemeentepolitiek heeft moeite om burgers te interesseren, terwijl hier de afstand tussen politiek en maatschappij het juist het kleinst zou moeten zijn. Politieke partijen denken dat het aan hen is om de kloof te verkleinen, maar daar vergissen ze zich behoorlijk in.

Je kunt een probleem niet oplossen met dezelfde manier van denken als het veroorzaakt heeft. Hoe zou de politiek de betrokkenheid van burgers kunnen vergroten, terwijl de essentie van de representatieve democratie juist is dat de burgers zich vier jaar lang niet met de politiek hoeven te bemoeien. De enige die de betrokkenheid van burgers kan vergroten, is de burger zelf. En dat gebeurt. Steeds vaker en steeds overtuigender. Burgers nemen zelf weer het initatief om te zorgen dat gebeurt wat belangrijk is. Den Haag kan wel denken dat ze de participatiemaatschappij hebben bedacht, maar ze doen niets anders dan signaleren wat gebeurt.

Op 14 juni 2010 begon in België de langste regeringsformatie uit de wereldgeschiedenis. Informateurs, preformateurs, onderhandelaars en verduidelijkers voerden een rituele dans uit die uiteindelijk anderhalf jaar zou duren. Het was in die tijd dat een aantal burgers het inititief nam om democratie anders te organiseren. Duizend gewone Belgen kwamen bij elkaar om plannen te maken die het land verder helpen. Een deel van deze mensen ging verder om de initatieven uit te voeren. Ze noemde zichzelf de G1000.

Op 22 maart, 3 dagen na de gemeenteraadsverkiezingen, gaat er in Amersfoort een G1000 plaatsvinden. Niet omdat we denken dat de Amersfoortse gemeenteraad er anderhalf jaar over gaat doen om tot een formatie te komen. Wel omdat we geloven dat de politiek niet de antwoorden kan geven op alle maatschappelijke vraagstukken. Het initiatief is nu aan de burgers.

Ik ben erbij, om mee te maken hoe de inwoners van Amersfoort zelf weer over hun stad beslissen. Wil jij leren van de ervaringen van G1000 Amersfoort? Vul hieronder je naam en mailadres in, en je ontvangt volgende week gratis de belangrijkste resultaten en leerpunten in je mailbox.

Fout: Contact formulier niet gevonden.