Succesfactoren in samenwerken
We liepen tussen het frisse groen en over het verse zand. We hadden de aarde en het water gescheiden. We hadden grasscheutjes en vruchtdragend geboomte gebracht. En op die zonnige woensdagmiddag was daar de mens. In groten getale zelfs. En we zagen dat het goed was.
Die dag liep ik, met een afvaardiging van de gemeente en met de aannemer, over het zojuist opgeleverde terrein van recreatiegebied Wellerwaard. De middag eindigde op een terras, in de laatste zonnestralen van die dag. Daar hebben we een toost uitgebracht op de mooie resultaten én op de goede samenwerking die er steeds is geweest tussen de opdrachtgever en opdrachtnemer. We hebben ook de tijd genomen om nog eens stil te staan bij wat nu de succesfactoren waren van onze samenwerking.
Vaak wordt gezegd dat voor een succesvol project voldoende tijd en geld noodzakelijk zijn. En dat er sprake moet zijn van routinewerk. Dit zijn allemaal vormen van luxe die we in dit project niet hadden.
Hoe is het dan mogelijk dat het toch zo succesvol is verlopen? Wij zijn ervan overtuigd dat dit komt doordat we hebben gewerkt aan het opbouwen van vertrouwen, doordat we elkaar wederzijds zaken bleven gunnen en doordat we altijd open met elkaar zijn blijven praten bij meningsverschillen.
Eerst nog even terug naar de luxes die we niet hadden en die dus ook niet noodzakelijk bleken voor een goede samenwerking tussen opdrachtgever en aannemer:
1. Routinewerk
Het aanleggen van Wellerwaard was alles behalve een routineklus voor de gemeente of de aannemer. De gemeente heeft nog niet eerder een recreatiegebied van deze grootte aangelegd. De aannemer heeft speciaal voor dit project een zandzuiger ontworpen en gebouwd.
2. Geld genoeg
In deze moeilijke economische tijd zal het niemand verbazen dat binnen de gemeente met argusogen werd gekeken of dit project wel binnen het budget zou blijven. Ook de subsidieverstrekker houdt goed in de gaten dat de verstrekte budgetten goed worden besteed en dat de aanbestedingsregels netjes worden gevolgd. Wellerwaard is mede daardoor opgeleverd binnen budget en binnen de planning.
3. Genoeg tijd
Als er één factor is, die in Wellerwaard vanaf het begin aanwezig is geweest, dan is dat wel de druk op de planning. We hebben Wellerwaard aangelegd met behulp van een Europese subsidie en bij die subsidie hoort een strenge deadline: eind 2014 moet het werk klaar zijn. Begin 2012 zag het niet naar uit dat dit zou lukken. Alle samenwerkende partijen hebben deze druk dagelijks gevoeld.
Wat zijn dan wel de bepalende succesfactoren? De volgende factoren bleken essentieel voor de succesvolle samenwerking:
1. Gun-factor
Bij een gezonde samenwerking is er voor alle partijen iets te verdienen. De opdrachtgever krijgt een project gerealiseerd voor een marktconforme prijs. De aannemer kan een werk uitvoeren met een gezonde financiële marge. Als één van de partijen denkt dit niet te kunnen realiseren, dan gaat dat ten koste van het project. Doordat we elkaar die winst hebben gegund is iedereen als winnaar uit de bus gekomen.
2. Vertrouwen
Het wordt wel eens gezegd dat een contract bestaat uit gestold wantrouwen. Zeker wanneer het contract vol staat met boetebedingen lijkt dit het geval. Bij de ontwikkeling van Wellerwaard hebben we ervoor gezorgd dat het contract nooit de dagelijkse samenwerking domineerde. In plaats daarvan hebben alle partijen de focus op het resultaat gelegd. Daardoor konden de contracten in de kast blijven liggen en was er vertrouwen dat we allen elkaars belang in het project respecteren.
3. Blijven praten bij meningsverschillen
Het is niet zo dat we bij de uitvoering geen meningsverschillen hebben gehad. Besteksposten die op verschillende manieren uitgelegd blijken te kunnen worden, problemen met onderaannemers. We hebben het allemaal meegemaakt. Bespreek met elkaar wat de gevolgen zijn voor het project, en hoe de problemen kunnen worden opgelost. Is dat moeilijk? Niet als je elkaar vertrouwt en elkaar wat gunt. Juist in deze situaties is het belangrijk om niet terug te vallen op contractdocumenten, maar om eerst vast te stellen wat écht belangrijk is.
Aan het eind van het etentje met de aannemer namen we afscheid van elkaar met de wens en de hoop om nog vaker samen mooie projecten te kunnen maken. Is dat niet de mooiste manier om een project af te kunnen sluiten?